Kinh Dương Vương

Kinh Dương Vương - Đức thủy tổ 

mở mang bờ cõi đất nước

Từ thành phố Bắc Ninh xuôi theo đường 38 khoảng 12km, qua Cầu Hồ rẽ phải, đi dọc theo đê Sông Đuống khoảng 5km là đến làng Á Lữ- xã Đại Đồng Thành- huyện Thuận Thành, nơi có Đền và Lăng Kinh Dương Vương- thủy Tổ của dân tộc ta. Di tích Lăng  mộ Kinh Dương Vương nằm trên khu đất rộng, ở ngoài đê Sông Đuống, rợp bóng cây cổ thụ.

            Trong” Đại Việt sử kí toàn thư”, “ Việt sử thông giám cương mục” viết như sau: Tổ tiên của nước Việt  ta tương truyền vua đầu tiên gọi là Kinh Dương Vương, là con vua  Đế Minh và Vụ Tiên, tên gọi là Lộc Tục. Lộc tục tinh thần đoan chính, có Đức tính của thánh nhân nên rất được đế minh yêu quý, muốn truyền ngôi, nhưng Lộc Tục từ chối nhường cho anh là Đế Nghi. Đế Minh mới lập Đế Nghi là con nối ngôi, cai trị phương Bắc,phong cho Lộc Tục là Kinh Dương Vương, cai trị Phương Nam.

            Tục truyền vua Kinh Dương Vương hình thành nhà nước sơ khai đầu tiên vào năm Nhâm Tuất(2879 TCN), đặt tên nước là Xích Quỷ đóng đô ở núi Hồng Lĩnh( còn gọi là Ngàn Hống), thuộc huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Sau đó Kinh Dương Vương rời đô ra Việt Trì- Phú Thọ.

            Trong quá trình mở mang, gìn giữ bờ cõi non sông, vua đến đất Phúc Khang( nay là thôn Á Lữ -xã Đại Đồng Thành- huyện Thuận Thành- Tỉnh Bắc Ninh), thấy nơi đây có thế đất quý, có tứ linh, có sơn thủy hữu  tình, liền cho dựng tòa hành cung để tụ họp dânchúng  bàn việc non sông xã tắc.Từ đấy trên đất Phúc Khang, Kinh Dương Vương hình thành, phát sinh, phát triển.

 Toàn cảnh khu Lăng mộ Kinh Dương Vương

            Con trai Kinh Dương Vương là Sùng Lãm lên nối ngôi, hiệu là Lạc Long Quân, kết duyên cùng nàng Âu Cơ, sinh ra 100 người con chia nhau trị vì đất nước.

            Để tưởng nhớ công ơn của các vua Hùng, giáo dục nguồn gốc “con Rồng cháu Tiên”, cho các thế hệ người Việt, Nhân dân đã dựng Đền và Lăng Kinh Dương Vương .

            Khu  tích Lăng Kinh Dương Vương vốn  xây dựng từ xưa, được tu sửa  thời vua Minh Mạng thứ 21(1840). Lăng mộ Kinh Dương Vương hiện nay là công trình được nhân dân địa phương xây dựng lại năm 1971 và năm 2001 lại được Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh đại tu trên đát cũ nền xưa. Khuôn viên khu di tích rộng 4000 m2, trên một dải đất cao giáp  Sông Đuống, xung quanh là bãi bồi trải rộng. Trong khuôn viên Lăng có nhiều cây cổ thụ, tạo nên không gian tâm linh vừa tôn nghiêm, thanh nhã mà tráng lệ trữ tình.

            Nổi bật là lăng mộ Kinh Dương Vương, nằm trên mặt nền hình chữ nhật và cao hẳn so với mặt sân của Lăng. Đài lăng được xây dựng theo kiểu hai tầng chồng diêm  8 mái, với chiều cao tổng thể là 3m. Mặt nền của lăng hình chữ nhật. Trong lăng đặt tấm bia đá xanh  “ Kinh Dương Vương lăng khắc năm 1840. Trước lăng có một số câu đối và đại tự :

-          “Bất vong” (không quên)

-          “ Nam bang thủy Tổ”

-          Câu đối: “ Việt Nam sơ đầu xuất- Hồng Bàng vạn đại xương”, “ Lập thạch kỷ công nam thánh tổ- Phong thần quang đức Việt nhi tân”( Tạm dịch: Lập bia để ghi lại công đức thánh tổ nước Nam. Đắp mộ cho đức rạng rỡ với con cháu đất Việt.)

Như vậy, từ huyền thoại, sử sách, những chứng tích tại khu Đền và Lăng Kinh Dương Vương đều ghi nhận di tích Đền và Lăng Kinh Dương Vương ở thôn Á Lữ- Đâị Đồng Thành- Bắc Ninh là nơi chôn cất và thờ  thủy Tổ của dân tộc ta- Lộc Tục-Kinh Dương Vương.

Lễ hôi Kinh Dương Vương được tổ chức từ ngày 16 đến ngày 24 tháng giêng(âm lịch) hàng năm. Chính hội là ngày 24.

            Giá trị của khu di tích Đền và Lăng Kinh Dương Vương không phải ở kiểu dáng, chất liệu, quy mô đồ sộ, nghệ thuât của công trình mà chủ yếu là ở giá trị lịch sử. Di tích này là sự ngưng đọng và phản ánh nguồi cội, lịch sử dựng nước ta, là tài sản vô giá , quý báu và thiêng liêng của Tổ quốc. Đén với di tích này là thể hiện đại lý uống nước nhớ nguồn, lòng biết ơn của thế hệ chúng ta vàcon cháu  mai sau đối với các bậc tiền bối, thủy Tổ việt Nam.

            Đây cũng là niềm tự hào của người dân làng Á Lữ nói riêng và nhân dân Thuận Thành nói chung.

Nhóm đề tài sưu tầm